Fotografia w trudnych warunkach oświetleniowych – krótki kurs fotografii

Nie jeden raz zdarzy Wam się, że ktoś poprosi Was o wykonanie zdjęć ze spotkania, eventu, rodzinnej imprezy, gdzie nie będziecie mogli skorzystać z lampy błyskowej.
W teorii wystarczy mieć „duży” aparat i już wszystko „samo się zrobi” jak trzeba. Tak zwykle podchodzą do tego znajomi i rodzina, a czasem nawet pracodawca. Prawda?
W rzeczywistości często powstaje problem z poruszonymi postaciami na fotografiach, zbyt ciemnymi zdjęciami, nieestetycznym szumem. Zdarzyło się to Wam?

Z czego wynikają te problemy?

Bywa, że czasem to rzeczywiście kwestia starszego sprzętu, który nie daje sobie rady przy fotografowaniu ludzi w słabym oświetleniu. Najczęściej jednak problem wynika z niedopasowania ustawień aparatu.
Gdy będziesz już wiedzieć, jakie nastawy wybrać, łatwiej będzie Ci ocenić, czy to sprzęt, czy technika wymaga korekty. Tak wiec przejdźmy do konkretów.

Podstawa pracy fotografa w przypadku „trudnego” oświetlenia

Podstawowa zasada pracy to uzyskanie dostatecznie krótkiego czasu naświetlania każdego ujęcia. Co znaczy „dostatecznie krótkiego” zapytasz? Przecież 1/2 s sekundy czy 1/4 s to bardzo krótko, a jednak ludzie na zdjęciu nie wychodzą tak, jak tego oczekujesz. Wytyczne są tu proste, bo wystarczy zapamiętać konkretne wartości.

  • fotografowanie ludzi siedzących/stojących – czas naświetlania wybieramy 1/100 s lub krótszy (przy ogniskowej obiektywu do 100 mm)
  • fotografowanie ludzi w niezbyt szybkim ruchu – czas naświetlania przynajmniej 1/250 s lub krótszy
  • fotografowanie dynamicznego ruchu (np. sport, ludzie biegnący w twoim kierunku itd.) – czas naświetlania przynajmniej 1/500 s lub krótszy
  • O czasie naświetlania w fotografii dowiesz się więcej tutaj

Pierwsze koło ratunkowe – wyższe ISO

Co zrobić, gdy słabsze oświetlenie uniemożliwia odpowiednie skrócenie czasu naświetlania?
Ustawiasz potrzebny czas naświetlania np. 1/100 s, wybierasz przysłonę, która zapewni odpowiednią głębię ostrości np. f/4.0 i obserwując wskazania światłomierza aparatu (drabinka światłomierza) podbijasz wartość ISO, aż do właściwego wskazania światłomierza.
Oczywiście musisz znać możliwości twojego sprzętu i wiedzieć do jakiego poziomu możesz zwiększać ten parametr bez zbędnej szkody dla jakości zdjęć (nadmierne zaszumienie powodujące rozmycie detali na fotografii).

Drugie koło ratunkowe – zapis zdjęć w formacie RAW

Co zrobić, gdy ISO daje zbyt duży szum? Twoim kołem ratunkowym jest fotografowanie w formacie RAW (surowy zapis z matrycy aparatu). Fotografując w tym zapasie możesz nie doświetlić zdjęcia o ok 1 EV czy 1,5 EV (przed wywołaniem RAW – obróbką – będzie wyglądać na trochę zbyt ciemne). Dzięki temu uzyskasz krótsze czasy naświetlania. To sprawi, że ISO wystarczy podnieść do niższej wartości. Podczas wywoływania zdjęć RAWy doświetla się do potrzebnej jasności. Dzięki tej metodzie zyskujemy też pewność, że nie przepalą (nie prześwietlą) nam się detale w światłach – koncerty charakteryzują się mocno kontrastowym oświetleniem.
Minusem jest to, że w rozjaśnianych cieniach (ciemnych partiach) mogą pojawiać się szumy. Tu na pomoc przyjdzie Ci program Lightoom, Photoshop lub inny podobny.

Podstaw cyfrowej obróbki fotografii nauczysz się m. in. na tych warsztatach

Poniżej przykładowe zdjęcia z koncertu i zastosowane ustawienia aparatu dla 2 obiektywów w połączeniu z body Nikon D750.

f 3.6 / 100 s / ISO 1600 / ogniskowa 34 mm / Tamron SP 24-70 mm F 2.8
f 3.5 / 100 s / ISO 1600 / ogniskowa 56 mm / Tamron SP 24-70 mm F 2.8
f 4.8 / 200 s/ ISO 2540 / ogniskowa 135 mm / AF-S Nikkor 70-300 mm 1:4.5-5.6 G

Pozostałe artykuły z serii poradnika – krótki kurs fotografii

Potrzebujesz rozszerzyć swoją wiedzę dotyczącą fotografii?

ArtPozytywni kurs fotografii Gdańsk Katarzyna Maczyszyn
Author: Katarzyna Maczyszynn
Copyright: KMBranding Katarzyna Maczyszyn
ArtPozytywni kurs fotografii Gdańsk Katarzyna Maczyszyn
Author: Katarzyna Maczyszynn
Copyright: KMBranding Katarzyna Maczyszyn
ArtPozytywni kurs fotografii Gdańsk Katarzyna Maczyszyn
Author: Katarzyna Maczyszyn
Copyright: KMBranding Katarzyna Maczyszyn
ArtPozytywni kurs fotografii Gdańsk Katarzyna Maczyszyn
Author: Katarzyna Maczyszyn
Copyright: KMBranding Katarzyna Maczyszyn
ArtPozytywni kurs fotografii Gdańsk Katarzyna Maczyszyn
Author: Katarzyna Maczyszyn
Copyright: KMBranding Katarzyna Maczyszyn
ArtPozytywni kurs fotografii Gdańsk Katarzyna Maczyszyn
Author: Katarzyna Maczyszyn
Copyright: KMBranding Katarzyna Maczyszyn
« z 3 »

Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami od nas, wypełnij formularz poniżej:.

    Imię i nazwisko (wymagane)


    Adres email (wymagane)



    Chcę otrzymywać od ArtPozytywnych artykuły i informacje dotyczące fotografii, organizowanych plenerów, spotkań i warsztatów na podany przeze mnie adres e-mail


    Nasza politykę prywatności znajdziesz tutaj

    Jak sobie radzić z fotografowaniem na koncertach, przedstawieniach i imprezach – krótki kurs fotografii

    Często biorąc udział w koncertach lub przedstawieniach np. Twoich dzieci lub przyjaciół, chciałabyś/łbyś uchwycić te ważne dla nich i dla Ciebie chwile. Nie zawsze jest to łatwe, prawda?

    Światło jest ostre, mocno kontrastowe. Często się zmienia. Jasne elementy (białe ubrania, jasna skóra) ulegają prześwietleniu, a sylwetki są rozmyte. Spotykasz się z takimi problemami, prawda?

    O tym, jak sobie poradzić opowiem Ci na przykładzie fotografii z koncertu Flamenco, na którym byłam jakiś czas temu. Razem ze znajomymi poszliśmy na Noc Andaluzyjską posłuchać muzyki, śpiewu i przede wszystkim podziwiać ten dynamiczny, piękny taniec. O tym jak było, możesz więcej przeczytać w moim portfolio. Znajdziesz też tam galerię ze zdjęciami z tego dnia.

    Jak się przygotować do zdjęć

    • przed wydarzeniem przetestuj swój aparat pod katem jakości zdjęć w stosunku do zastosowanego ISO* (opisana w artykule metoda nie sprawdzi się, jeśli aparat mocno „szumi”* przy słabym oświetleniu)
    • obejrzyj przed wydarzeniem wnętrze, w którym będzie się ono odbywać
    • dowiedz się, gdzie będą występować osoby, na których Ci zależy najbardziej (jak będzie przebiegać impreza)
    • wybierz najkorzystniejsze miejsce do zdjęć, z którego w razie potrzeby będziesz mogła/ł się łatwo przemieścić nie przeszkadzając innym oglądającym
    • jeśli jest taka możliwość, przed wydarzeniem wykonaj kilka zdjęć testowych sprawdzając ustawienia czasu naświetlania* i ISO (czułości matrycy) przy zastanym oświetleniu. Jeśli nie ma takiej możliwości, to pierwsze kilka ujęć zaplanuj, jako testowe.
    • pamiętaj, że na wiele imprez nie wolno wchodzić ze statywem (względy bezpieczeństwa, mało miejsca), więc będziesz musiała/ł trzymać aparat stabilnie dwoma rękami. Warto zadbać o wygodne ubranie (niekrępujące ruchów rąk) i wygodne buty.
    • pamiętaj, że nadmierne stosowanie lampy błyskowej nie tylko pogarsza jakość zdjęć (fotografie stają się bardziej „płaskie”), a słabsze, wbudowane lampy prześwietlają pierwszy plan, pozostawiając dalszą cześć kadru ciemną – tak wiec najpierw spróbuj poradzić sobie za pomocą poniższych wskazówek.

    Przechodzimy do ustawień aparatu

    • Jeśli Twój aparat ma taka możliwość, pracuj w RAWach* w opcji zdjęć seryjnych* . To da Ci możliwość poradzenia sobie z trudnymi warunkami za pomocą postobróbki (etap wywoływania) i wybrania dobrego ujęcia, gdy akcja szybko się toczy.
    • Stosuj podwyższone ISO, którego wartość ustaw na minimalną, jaka pozwoli na uzyskanie odpowiednio krótkich czasów naświetlania* , które umożliwią Ci wykonanie „nieporuszonych” zdjęć z ręki. Zwykle zakłada się, że z ręki wykonamy dobre zdjęcia, gdy czas naświetlenia nie jest dłuższy niż odwrotność długości ogniskowej użytego obiektywu* . Czyli jeśli obiektyw ma ogniskowa 80 mm, to najdłuższy czas, przy którym utrzymasz aparat stabilnie to 1/80. Są oczywiście od tego wyjątki tzn. osoba z silnymi rękami utrzyma stabilnie aparat przy czasie dłuższym, a osoba z rękami słabszymi, nie utrzyma nawet przy tym. Przetestuj swoje możliwości wcześniej. Ważna jest stabilna postawa.
    • Pamiętaj, że jeśli chcesz „zamrozić” ruch na scenie na Twoich fotografiach, potrzebujesz czasów krótszych – min. 1/125.
    • Sprawdź ustawienie typu światłomierza* na punktowy (postępuj tak wtedy, gdy kolory i oświetlenie są mocno kontrastowe)
    • Aby uniknąć „przepaleń”* pracuj na lekkim niedoświetleniu* w stosunku do wskazań światłomierza.
    • Pracuj w trybie manualnych ustawień lub przy preselekcji czasu.

    Co zrobić, jeśli jest na tyle ciemno, że czas naświetlania wydłuża się, a sylwetki na zdjęciach rozmywają?

    Masz kilka możliwości

    1. otwierasz mocnej przysłonę* (jeśli Twój obiektyw daje Ci taką możliwość i nie utracisz przy tym potrzebnej głębi ostrości)
    2. podwyższasz ISO i skracasz proporcjonalnie czas naświetlania
    3. pracujesz na lekkim niedoświetleniu – pamiętaj, że w przypadku plików RAW możesz bezpiecznie fotografować przy niedoświetleniu nawet do 2 stopni EV. Ważne, żeby detale (twarze, ubrania) były naświetlone prawidłowo, ruch „zamrożony” za pomocą odpowiednio krótkiego czasu naświetlania. Cienie da się wydobyć podczas wywoływania pliku RAW, a mocnych „przepaleń” już nie odzyskasz.
    4. stajesz stabilnie z Twoim aparatem w rękach i kreatywnie wykorzystujesz rozmycia dla pokazania ruchu na fotografiach. W tym przypadku warto przymknąć przysłonę i/lub zmniejszyć ISO i czas naświetlania wydłużyć tak, aby efekt na zdjęciach był bardziej dynamiczny (przykład 2 fotografii seryjnych poniżej)
    5. w ostateczności, jeśli potrzebujesz „ostrych” ujęć, użyj systemowej lampy błyskowej, jako wypełnienia – jej moc nastaw na ¼ lub ½ (upewni j się, że lampę wolno stosować i że jej błyski nie przeszkadzają innym oglądającym)

    W przypadku wykonanych przeze mnie zdjęć przykładowe ustawienia miałam następujące (porównaj je z uzyskanymi efektami).

    Przysłona f/3,2, czas naświetlania 1/160 s, ISO 1600, ogniskowa 70 mm (ISO niższe – biała suknia)

    Katarzyna Maczyszyn fotografia projektowanie graficzne

    Przysłona f/3,5, czas naświetlania 1/125 s, ISO 2000, ogniskowa 46 mm

    Katarzyna Maczyszyn fotografia projektowanie graficzne

    Zdjęcia seryjne: przysłona f/3,5, czas naświetlania 1/100s, ISO 2000, ogniskowa 70 mm

    Katarzyna Maczyszyn fotografia projektowanie graficzneKatarzyna Maczyszyn fotografia projektowanie graficzne

    Przysłona f/3,5, czas naświetlania 1/160s, ISO 2000, ogniskowa 70 mm

    Katarzyna Maczyszyn fotografia projektowanie graficzne

    Przede wszystkim jednak mam dla Ciebie najważniejsza radę. Ćwicz, oglądaj uważnie Twoje zdjęcia i innych na komputerze (nie tylko w aparacie), czytaj zapisane w EXIFie ustawienia (właściwości plików), wyciągaj wnioski i nie zniechęcaj się, jeśli efekty nie będą od razu zadowalające. Nie bierz do siebie krytyki. Nie odkładaj aparatu na półkę po pierwszej próbie. Nikt z nas nie urodził się od razu z aparatem w dłoni. Mistrzem staje się poprzez pracę, a nie od urodzenia. Baw się, ciesz swoim rozwojem i postępami, eksperymentuj.

    Jeśli potrzebujesz wsparcia w odkrywaniu przemyślanego wykorzystania Twojego aparatu, zapraszam na warsztaty fotograficzne „Wprowadzenie do przemyślanej fotografii”. Szczegóły znajdziesz tutaj.

    Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o wywoływaniu RAWów i podstawach cyfrowej obróbki fotografii, dowiesz się o tym na ArtPozytywnych warsztatach z podstaw cyfrowej obróbki fotografii. Informacje znajdziesz tutaj.

    *Słowniczek

    • czas naświetlania – czas otwarcia migawki aparatu – czas, przez który na matrycę (element światłoczuły) pada światło potrzebne do uzyskania naświetlonego zdjęcia. Regulacja czasu naświetlania pozwala na uzyskanie różnych efektów
    • przysłona – część obiektywu regulująca wielkość otworu, przez który na matrycę aparatu pada światło. Wpływa na uzyskiwaną głębię ostrości na zdjęciu.
    • ISO – czułość matrycy. Im wyższe ISO, tym krótszy czas naświetlania potrzebny do uzyskania prawidłowo naświetlonego zdjęcia. Powoduje wzrost występowania „szumów” – przypadkowe i losowo umiejscowione barwne punkty na fotografii
    • ogniskowa obiektywu – kąt widzenia obiektywu – im niższa, tym szerszy kat widzenia – „więcej” sfotografujemy,; im dłuższa ogniskowa, tym bardziej „przybliżymy” obiekt na zdjęciu.
    • światłomierz – światłoczuła komórka, która mierzy natężenie światła odbitego wpadającego do aparatu i przekazuje do procesora aparatu do przeanalizowania – jego odczyt widzimy w wizjerze (na dole) lub na ekranie aparatu.
    • pliki RAW – „surowy” zapis z matrycy aparatu, który „wywołuje się” i zapisuje jako pliki jpg lub tif. Jest cyfrowym odpowiednikiem negatywu w fotografii analogowej. Zawiera znacznie więcej informacji, niż pliki jpg.
    • tryb zdjęć seryjnych – gdy ustawiamy taki tryb pracy aparatu i naciskamy spust migawki do końca, przytrzymując, aparat wykonuje określoną serię zdjęć, jedno po drugim. Przydatne, gdy fotografujemy „szybką akcję”.
    • przepalenie –  miejsce na zdjęciu, które zostało prześwietlone i nie zawiera żadnych informacji – „biała plama”.
    • praca przy niedoświetleniu – fotografowanie przy czasie naświetlania krótszym, niż wskazuje światłomierz aparatu

      Imię i nazwisko (wymagane)


      Adres email (wymagane)



      Chcę otrzymywać od ArtPozytywnych artykuły i informacje dotyczące fotografii, organizowanych plenerów, spotkań i warsztatów na podany przeze mnie adres e-mail


      Zapisz

      Zapisz

      Zapisz