A czas jest jak rzeka, czyli krótko o czasie naświetlania w fotografii

krótki kurs fotografii dla początkujących w odcinkach

Jakie znaczenie ma dla człowieka czas, każdy z nas wie.
Czy wiemy jednak jak wpływa on na wygląd zdjęć, które robimy naszymi aparatami?

Czas naświetlania zdjęcia, to jeden z trzech parametrów wpływających na wygląd fotografii i jej charakter. Należy do tzw. trójkąta fotograficznego. Należy do niego poza czasem naświetlania czułość matrycy ISO oraz wartość przysłony. O przysłonie i jej znaczeniu w głębi ostrości obrazu pisałam tutaj.

Czym jest czas naświetlania?
Najprościej mówiąc jest to czas, który aparatowi zajmuje wykonanie fotografii tak jasnej, jak wskazuje wbudowany w urządzenie światłomierz (uproszczenie na potrzebę tego artykułu).
Czasem jest on krótszy, a czasem dłuższy, zależnie od tego, czy w miejscu, w którym fotografujesz jest ciemniej, czy jaśniej (mniej lub więcej światła).
Dobrym porównaniem jest napełnianie wiadra wodą z konewki. Gdy woda nalewana jest jedną konewką (w otoczeniu jest mniej światła), potrzebujesz więcej czasu, żeby wiadro napełnić. Gdy będziesz miał dwie konewki (mocniejsze światło – jaśniej), napełnisz wiadro w krótszym czasie.

Rys. Katarzyna Maczyszyn

Wniosek: gdy jest ciemniej, aparat „robi” zdjęcie dłużej – potrzebuje więcej czasu

Jak to wykorzystać czas naświetlania w praktyce?

• gdy chcemy zamrozić na zdjęciu poruszający się obiekt lub zamrozić płynącą wodę, potrzebujemy krótszego czasu naświetlnia (regulujemy go poprzez zmianę wartości przysłony – 1/f, zmianę czułości ISO, dodatkowe doświetlenie lampą)

• przy obiektach poruszających się prostopadle do nas potrzebny będzie nam czas naświetlania 1/250 s lub krótszy

• przy obiektach poruszających się w naszym kierunku (z naprzeciwka) potrzebny będzie czas 1/500s lub krótszy

• gdy chcemy pokazać dynamizm ruchu poprzez rozmycie postaci – wykorzystamy czasy dłuższe np. dla sylwetek ludzi w deszczu.

• gdy chcemy uzyskać na zdjęciu z płynącą wodą efekt „waty” lub gładkiej powierzchni, wybieram najdłuższy możliwy czas (przymykamy przysłonę, dajemy najniższe możliwe ISO lub w przypadku fotografowania w pełnym słońcu, możemy wykorzystać szary filtr, żeby ograniczyć ilość padającego na matrycę światła, a przez to wydłużyć czas naświetlania zdjęcia).

Kiedy zbyt długi czas naświetlania nam przeszkadza?

Gdy chcemy fotografować z „ręki” (bez statywu) i czas naświetlenia wychodzi dłuży niż 1/ogniskowa obiektywu, czyli np. dla ogniskowe 40 mm czas jest dłuży niż 1/40 (np. 1/30, 1/20 itd.) . Jeśli tego nie zauważymy i nie zastosujemy wyższego ISO, innej przysłony (niższy numer przysłony 1/f), dodatkowej lampy lub statywu, uzyskamy zdjęcie poruszone – nieostre.

Jeśli jesteś zainteresowany/a nauką fotografii od podstaw, zapraszam na  ArtPozytywne warsztaty fotograficzne w Gdańsku – kurs fotografii dla poczatkujących. Więcej informacji znajdziesz tutaj

Autor: Katarzyna Maczyszyn